Sommige verhalen zijn heel voorspelbaar. Dit kan komen doordat de personages in het boek plat zijn: platte karakters hebben niets interessants en prikkelen je fantasie niet. Stel je voor dat de grote, boze buurman nog blijkt te slapen bij zijn moeder in bed, of dat de dokter eigenlijk bang voor naalden blijkt te zijn? Deze verrassingen maken een verhaal een stuk interessanter!
Niet alleen maar positieve eigenschappen
Personages in verhalen zijn eigenlijk nooit helemaal goed of helemaal slecht. Dat zou maar saai zijn! Als alles zo duidelijk was, zou er niet veel meer te raden zijn. Juist als dingen een beetje grijs zijn, kunnen ze veranderen en dat maakt een verhaal spannend. Het prikkelt de fantasie.
Een boeiende hoofdpersoon heeft dus niet alleen maar positieve eigenschappen, maar ook negatieve eigenschappen. Dit maakt een karakter complexer en interessanter. Iemand die alleen maar positieve eigenschappen heeft, is trouwens ook helemaal niet realistisch: niemand is tenslotte perfect. Als je hoofdpersoon een knap en slim meisje is, maak je haar nog interessanter door haar bijvoorbeeld bang voor mieren te laten zijn. Of misschien heeft ze nooit leren fietsen terwijl haar ouders een fietsenwinkel hebben.
Lees onderstaand tekstje eens door. Iedereen heeft zo z’n gebreken. Zelfs het stoerste jongetje uit de klas. Het maakt zijn karakter interessanter en realistischer.
Simon was de stoerste jongen van de klas. Hij was groot en sterk, nooit bang en hij beleefde de meeste avonturen van iedereen. Hij had een glimlach waar meisjes van begonnen te blozen en de juf zou willen dat ze een klas vol Simon’s had. Maar tijdens rekenen ging het fout. Er borrelde iets in Simon’s buik. Er ontsnapte een wind. Luid en duidelijk. De klas barstte in lachen uit. Simon werd rood en voelde hoe zijn lip begon te trillen.
Herkenbaarheid is leuk
Kinderen vinden het leuk als ze zich met een karakter kunnen identificeren. Als een personage even oud is, er hetzelfde uitziet, dezelfde dingen meemaakt of dezelfde gevoelens heeft als zij, is dat herkenbaar. Het creëert een band tussen de lezers en de hoofdpersonen. Kinderen voelen in dat geval met de personages mee en gaan van de karakters houden. Hoe leuk is het als een kind dat van zwemmen houdt een boek leest over een meisje dat een zwemwedstrijd wint? En hoe interessant is het voor een kind dat 7 broertjes en zusjes heeft om te lezen over een jongen uit een nog groter gezin? Het gevoel van herkenning maak lezen leuk.
Kinderen vinden het vaak leuk om zich te kunnen verplaatsen in een personage uit een boek. Dat gebeurt wanneer ze het gevoel hebben dat een personage dezelfde soort dingen meemaakt als zijzelf. En dat kan heel spannend zijn! Het kan ervoor zorgen dat ze helemaal opgaan in een verhaal en er zelfs iets van leren dat ze kunnen gebruiken in hun eigen leven.
Clichés: toepassen of vermijden?
Het is eigenlijk best leuk om personages een eigenschap te geven die je niet meteen zou verwachten bij een bepaald type. Als een personage je verrast, maakt dat nieuwsgierig naar wat er nog meer te ontdekken valt. Een boek met veel clichés kan vertrouwd voelen: lezers herkennen er veel in. Maar een tekst die barst van de clichés, wordt wel erg voorspelbaar en is minder boeiend om te lezen.
Stel je een verhaal voor over een dappere ridder die het leven redt van een machteloze prinses die gevangen wordt gehouden door een grote, vuurspuwende draak. Dat klinkt best saai! Is het niet veel leuker als de prinses de ridder moet redden omdat hij allergisch voor draken blijkt te zijn? Of misschien is de draak wel veganistisch en heel vriendelijk en wil de prinses helemaal niet gered worden?
Kortom
Boeiende personages hebben niet alleen positieve, maar ook negatieve eigenschappen. Dit maakt ze realistischer en interessanter. Daarnaast is het leuk voor lezers wanneer ze iets van zichzelf herkennen in de personages. Zo kunnen ze een band met hen opbouwen. Clichés kunnen helpen bij de herkenbaarheid van personages, maar ze maken een verhaal ook voorspelbaar en minder verrassend. Gebruik clichés dus met mate!
