Je hebt een verhaal verzonnen. Een spannend verhaal dat zich afspeelt in een complexe wereld. Je lezer moet je verhaal natuurlijk wel kunnen begrijpen. Dus wat doe je dan? Je schrijft een paar hoofdstukken vol over hoe je wereld precies in elkaar steekt. Van het ontstaan tot ingewikkelde politieke complotten: alles komt aan bod. Of is dat juist níet wat je doet? Nee! Beter van niet! Infodumps kunnen je verhaal langzaam en saai maken, waardoor je lezer misschien afhaakt. Wat is een infodump precies? Hoe kun je het herkennen en nog belangrijker: hoe kun je het vermijden?
Wat is een infodump?
Een infodump is een berg informatie die je in één keer over de lezer uitstort. De lezer krijgt zoveel details dat het lastig wordt om te volgen wat echt belangrijk is. Na zo’n stortvloed is het vaak onduidelijk waar het verhaal naartoe gaat. Een infodump haalt de vaart uit je verhaal en verveelt je lezer: het risico dat je lezer stukken tekst gaat overslaan of zelfs helemaal niet meer verder wil lezen is reëel. Een infodump is dus echt een grote afrader.
In haar boek ‘Schrijven kreng!’ schrijft Lisette Jonkman dit over infodumps:
“Een van de lompste manieren om de wereld van je verhaal voor je lezer op te bouwen is een infodump. Je kunt op die manier ook een personage of intrige in je verhaal bouwen. Eigenlijk zeg je met die infodump tegen je lezer: ‘Hier heb je alles – maak er zelf maar even een leuk verhaal van, ja? Ik heb er geen zin in’”.
Hoe herken je een infodump?
Een infodump komt vaak aan het begin van een boek voor, of wanneer een nieuw personage wordt geïntroduceerd. De schrijver gooit dan ineens een berg informatie op de lezer, zonder duidelijke context, nuance of voorbereiding. Je herkent het volgens Lisette Jonkman aan het volgende:
- Je verhaal staat stil. Tijdens een infodump gaat je verhaal niet verder; er verstrijkt geen tijd. Dit haalt de actie uit je verhaal en vertraagt het tempo. Een lange flashback valt in dit opzicht trouwens ook onder een infodump.
- Je lezer ontdekt opeens veel over een bepaald onderwerp. Als schrijver deel je een grote hoeveelheid informatie over een bepaald onderwerp, zonder dat je het beetje bij beetje in je verhaal hebt verwerkt.
- Een ‘zoals je weet’ conversatie valt ook onder een infodump. Dit is een conversatie waarin personages informatie met elkaar uitwisselen die ze allebei al kennen. Het is hierdoor een heel onnatuurlijke conversatie.
Stel je voor dat Jantje en zijn moeder aan de keukentafel zitten. Jantje heeft een vraag voor mama. Een voorbeeld van een ‘zoals je weet’ conversatie zou dan kunnen zijn:
“Ga ik dit weekend weer bij papa logeren die 3 maanden geleden uit huis vertrokken is omdat jullie veel ruzie maakten?”.
Veel natuurlijker zou zijn:
“Mama, ga ik dit weekend weer naar papa? Misschien gaan we samen vissen, net als vroeger. Dat heb ik wel gemist, hoor!”.
Hoe voorkom je een infodump?
Karakters hebben een biografie en geschiedenis. Maar stort die niet direct over je lezers uit. Hou belangrijke informatie achter en laat die stukje bij beetje door het verhaal heen naar voren komen. Zo kun je zorgen voor verrassende onthullingen of spannende wendingen en blijft je verhaal lekker vlot. Door steeds een beetje meer informatie prijs te geven, maak je de lezer nieuwsgierig en voorkom je dat deze overvoerd raakt.
Lisette Jonkman geeft daarnaast de volgende tips:
- Gebruik een gesprek om details te delen. Maar maak er dus geen onnatuurlijke ‘zoals je weet’ dialoog van.
- Voeg een flashback toe om je lezer (gedoseerd) te informeren. Beperk je hierbij tot informatie die echt relevant is.
- Beschrijf de gedachten van je personage. Bijvoorbeeld door je hoofdpersoon te laten reflecteren wat een situatie of gesprek betekent voor hem of haar.
“Eikel!”. Met een klap hoor ik mama de deur dichtslaan. Ik sluit me op in mijn kamer. Waarom kunnen ze nooit normaal doen? Dit is al hun derde ruzie deze week. Het lijkt wel of ze zijn vergeten dat ik er ook nog ben.
Kortom
Een infodump is een no-go. Het vertraagt je verhaal en zorgt ervoor dat lezers hun interesse verliezen. Infodumps zie je vaak aan het begin van een boek of bij het voorstellen van een nieuw personage. Vaak merk je dat het verhaal dan stilstaat of dat personages een onnatuurlijke ‘zoals je weet-conversatie’ hebben. Door belangrijke informatie beetje bij beetje te delen met je lezer, houd je je verhaal spannend en vlot.
